Жаңалықтар

Референдумды қолдау жөніндегі

облыстық штаб төрағасы, Түркістан

облыстық мәслихатының хатшысы Қ.Р.Балабиев

Естеріңізде болса, Түркістан облыстық Қоғамдық штаб төрағасы ретінде Ата Заңымызға енгізілгелі отырған реформалардың бағыттары бойынша бұқаралық ақпарат құралдары бетінде материалдар топтамасын жариялауды бастаған болатынмын.

Осыған байланысты бүгінгі басылымда Конституцияға енгізілетін суперпрезиденттік басқарудан түбегейлі бас тартып, президенттік республика моделіне өту нормасы бойынша кеңінен түсіндіріп, өз ойымммен бөліспекпін.

Жалпы, Конституциялық реформаның басты бағыты суперпрезиденттік модельден президенттік республикаға түпкілікті көшуді көздейді.

Жаңа норма бойынша Президент өз өкілеттігі кезеңінде ешқандай саяси партия құрамында болмайды. Сондай-ақ, бұл шектеу Конституциялық соттың, Жоғарғы Соттың, өзге де соттардың төрағалары мен судьяларына, Орталық сайлау комиссиясының, Қазақстан Республикасы жоғары аудиторлық палатасының төрағасы мен мүшелеріне қолданылады. Нәтижесінде бір партияның өктемдігі ыдырап, демократиялық принциптер негізінде қызмет істейтін сан алуан саяси партиялар мен қоғамдық бірлестіктердің қызметіне жол ашылады.

Сондай-ақ, елімізде саяси бәсеке артып, жаңадан құрылған қоғамдық бірлестіктер мен саяси партиялар қоғамдық-саяси өмірді демократияландыру, халықтың әр түрлі әлеуметтік топтарының мүдделері мен құқықтарын қорғау, тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуға қол жеткізу мақсатында кеңінен қызмет жасайтын болады деп ойлаймын.

Сонымен қатар, Ата Заңымызға енгізілгелі отырған өзгерістер бойынша Президенттің жақын туыстарының мемлекеттік қызметшілер және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің басшылары лауазымдарын атқаруға және Президенттің аудандар, қалалар мен ауылдық округтер әкімдерін қызметінен босатуға құқығы болмайды.

Конституциялық реформа билік тармақ­тары арасындағы қарым-қатынас­тың тепе-теңді­гін және оңтайлы болуын қалыптас­тырады. Сондай-ақ президенттік институттың барынша дербес болуын қамтамасыз етеді.

Мемлекет басшысы барлық азамат­қа тең мүмкіндік берілуі­нің мызғы­мас кепілі болуға тиіс. Сол себепті Консти­туцияның 43-бабына           4-тармақ қосылады. Онда «Президенттің жақын туыс­тары мемлекеттік саяси қыз­метші­лердің, квази­мемлекеттік сектор субъектілері басшы­ларының қызметтерін атқаруға қақысы жоқ» деп көрсетіледі.

Тұңғыш Пре­зи­денттің Президент лауазымы­на қатарынан екі реттен көп сай­лануына мүмкіндік беретін бап­тың (Конституцияның             42-бабы 5-тармағының жаңа редак­циясы), сондай-ақ Тұңғыш Пре­зи­денттің мәртебесі мен өкілет­тіктері Конс­титуциямен және конс­титу­циялық заңмен айқында­ла­тыны туралы 46-баптың 4-тармағы Ата Заңнан алынып тасталмақ.

Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар мен астана әкімдерінің құзыретке ие болу тәртібі де едәуір өзгереді.

Конституцияның 87-бабы 4-тармағы­ның жаңа редакциясына сәйкес енді олар­ды Президент облыс аумағында орналас­қан мәслихат депутаттарының немесе респуб­ликалық маңызы бар қа­лалардың және астананың мәс­лихат депутаттарының келісі­мімен тағайындайды.

Бұл ретте Мемлекет басшысы кемінде екі кандидатура ұсы­нып, дауысқа салады. Дауыс беру­ге қатысқан депутаттардың көпші­лігінің дауысына ие болған кандидат келісім алған болып саналады.

Осылайша, жергілікті билікке қатыс­ты Президенттің өкілеттігі азайып, ол мәслихаттардың рөлін айтарлықтай арттыру арқылы өңірлік деңгейдегі әкімдер­дің қолына жинақталады.

Жалпы, біз саяси жаңғыру арқылы жаңа арна­­ға түсіп келеміз. Осы орайда елдігімізді сақтап, елі­міз­ді өркендету жолындағы Пре­зи­­дент бастамасын қолдауға тиіс­­піз. Заң үстем әрі күшті болса халық өз               байлы­ғының игілігін өзі көреді. Сондықтан,  бізге тас қамалдай берік заң керек.

Президент бір сөзінде: «Мақсатқа жету үшін тек мемлекеттік аппаратты жаңарту жеткіліксіз, әрқайсымыз өзгеруіміз керек. Мен барша қазақстандықтарды біртұтас организм ретінде Жаңа Қазақстанды құруға кірісуге шақырамын. Біздің басты бай­лы­ғымыз – тәуелсіздікті көз­дің қарашығындай сақтап, ұлттық біре­гейліктің іргетасын нығай­тып, елді өзгертуге жұмылуымыз керек. Бұл біздің болашақ ұрпақ алдындағы қасиетті парызымыз»,- деген болатын.

Олай болса, Констиуциялық реформаның ел дамуындағы рөлі мен маңыздылығын ескере отырып,  референдумға қатысу арқылы Өздеріңіздің белсенді азаматтық ұстанымдарыңызды білдіруге  шақырамын!